30 sierpnia 2013
Szymon Rabiej

Hałas w mieście na mapach

Mapa akustyczna Wrocławia Zagadnienie zanieczyszczenia hałasem jest jednym z aspektów rzeczywistości miejskiej, od którego nie sposób uciec. Hałas istotnie wpływa na jakość życia w mieście, na zdrowie i samopoczucie ludzi. Dla wielu jest także jednym z głównych powodów wyboru miejsca zamieszkania poza miastem.

W dużych miastach świata problemem jest hałas wytarzany na lotniskach. Choć o ogromnym natężeniu, pozostaje on hałasem punktowym. Główne źródła zanieczyszczeń hałasem wynikają z trybu życia w mieście i są nimi: ruch uliczny, budowy i remonty, działające klimatyzatory. Wielkość hałasu można ograniczyć przewidując jego natężenie już w fazie projektowania nowych osiedli. Problem tkwi oczywiście w tym, że na ulice, które w wielu miastach tyczone były dziesiątki, a nawet setki lat temu, z biegiem czasu wkraczał coraz to większy ruch samochodowy. Jeszcze sto lat temu prawdopodobnie nikt nie wiązał kwestii lokalizacji dróg z dużym poziomem hałasu jaki będą wytwarzać poruszające się po nich pojazdy. Innym czynnikiem który wzmaga hałas miejski są ściany budynków oraz powierzchnie ulic i chodników. Odbijają one i kumulują fale dźwiękowe, przez co często przyczyniają się do przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Fale dźwiękowe są natomiast dobrze tłumione przez zieleń. Stąd, poza aspektem estetycznym, wskazane jest wkomponowywanie terenów zielonych w tkankę miejską.

Światowa Organizacji Zdrowia zaleca aby nie narażać organizmu na długie przebywanie w otoczeniu, w którym poziom hałasu jest większy niż 55 decybeli (czyli tyle, ile średnio panuje w biurze). Zbyt długie przebywanie w hałasie może się przyczyniać do zmniejszenia wydolności organizmu, mniejszych osiągnięć w pracy czy szkole, a nawet do chorób sercowo-naczyniowych.

Normy hałasu mimo iż istnieją, to nie da się ukryć, że w wielu miejscach są aż nadto przekraczane. Jak zatem z hałasem walczyć? Najprostszy, a zarazem niekoniecznie tani pomysł to instalowanie okien i drzwi dźwiękoszczelnych lub ekranów akustycznych. Innym pomysłem na zapanowanie nad hałaśliwą rzeczywistością jest wyznaczenie w mieście stref dopuszczalnego natężenia dźwięku. W Izraelu z kolei państwo zezwoliło policji wchodzić na teren posesji, z której hałas jest emitowany. Może ona ukarać sprawcę takiej emisji.

W większych miastach świata promowane są miejsca, w których można znaleźć ciszę i spokój. Tak jest na przykład w Nowym Jorku, gdzie na portalu New York Timesa dostępna jest mapa cichych miejsc w mieście (link). Innym narzędziem profilaktyki i informacji społecznej mogą być natomiast mapy akustyczne. Kilka przykładów z Polski podaliśmy poniżej. Mapa akustyczna to duże i dosyć wyjątkowe przedsięwzięcie. Nie powstaje bowiem jak większość map na podstawie innych map, ale każdorazowo na podstawie pomiarów, Mapa cichych miejsc w Nowym Jorku które są wykonywane odpowiedniej klasy miernikiem. Ponadto pomiar wykonywany jest punktowo, a zjawisko przedstawiane na mapie w charakterze ciągłego (zresztą jak najbardziej słusznie). Istotnym i złożonym zagadnieniem pozostaje więc interpolacja dźwięku. Natężenie dźwięku przedstawiane jest w klasach rozróżnianych kolorami. W Polsce rejestruje się parametry LDWN oraz LN. Są to parametry długookresowego średniego poziomu dźwięku wyrażanego w decybelach. Pierwszy dotyczy wszystkich dób w roku, drugi samych nocy w roku.

Mapy akustyczne wykorzystywane są m. in. w ochronie środowiska i planowaniu przestrzennym. Dla wielu mogą być również wskazówką przy wyborze miejsca zamieszkania czy lokalizacji punktu działalności gospodarczej.

Przykładowe mapy akustyczne polskich miast: