Średniowieczne grody i zamki ze Śląska w 3D
Naukowcy z Wydziału Architektury z Politechnika Wrocławskiej na podstawie danych z lotniczego skanowania laserowego stworzyli geoportal „Od grodu do zamku”, w którym znajdziemy plany, wizualizacje i przekroje około 200 śląskich średniowiecznych grodzisk, zamków i dworów ze Śląska.
Dr Maria Legut-Pintal i mgr inż. arch. Paweł Rajski przez ostatnich kilka lat zbierali i analizowali setki plików, zdjęć i modeli, korzystając z danych z lotniczego skanowania laserowego udostępnianych przez Główny Urzęd Geodezji i Kartografii. Realizowali w ten sposób projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki.
Na stronie „Od grodu do zamku” znajdziemy około 200 średniowiecznych i wcześniejszych obiektów ze Śląska. To zamki, motte (niewielkie rezydencje rycerskie nazywane także tzw. gródkami stożkowatymi), dwory i grodziska, a także kilka nowożytnych fortyfikacji. Naukowcy wybrali je losowo, dodając do tych obiektów, które badali ze względu na cechy, które ich zaintrygowały. Przy każdym umieścili podstawowe informacje na temat danego stanowiska oraz ryciny – plany warstwicowe, wizualizacje i przekroje – których jest tam około tysiąca.
Wśród opracowywanych obiektów były nowoodkryte stanowiska, niefunkcjonujące dotychczas w dokumentacji konserwatorskiej oraz stanowiska, dla których wykonane analizy pozwoliły na wstępną weryfikację chronologii, funkcji lub zasięgu.
Jak podkreśla dr Legut-Pintal najbardziej czasochłonna była obróbka danych z lotniczego skanowania laserowego. – Z chmury punktów wybieramy te na gruncie, a następnie filtrujemy je, bo nie zawsze są dobrze sklasyfikowane, po czym przerzucamy je do programów GIS-owskich. Kolejnym krokiem jest przetworzenie ich w wizualizacje 3D, do czego używamy trzech innych programów. Wymagało to od nas sporo pracy, ale pozwoliło nam na porównanie przekrojów tych obiektów, co było bardzo dla nas ważne ze względu na stawiane pytania badawcze. Zastanawialiśmy się, czym tak naprawdę te obiekty się różnią albo jakie mają cechy wspólne, a to mogliśmy dokładnie przeanalizować dopiero na profilach. Istotna okazała się już możliwość zestawienia planów obiektów wykonanych w jednej technologii. Dzięki nim mogliśmy przyjrzeć się technice budowy grodzisk i zamków, co jest istotne, bo ta zmieniała się z czasem, dostosowując się do broni, jakiej używano w danym okresie historycznym. To jedna z ich najważniejszych cech tych obiektów, która pozwala poddawać je klasyfikacji - tlumaczy dr Legut-Pintal.
Badaczka ma nadzieję, że z portalu „Od grodu do zamku” skorzystają m.in. pasjonaci lokalnej historii, którzy wiedzą, że w ich okolicy znajdował się kiedyś zamek albo gród, i chcieliby zobaczyć taki obiekt archeologiczny bez zarastającej go obecnie szaty roślinnej oraz zdobyć podstawowe informacje o nim.
Dr Legut-Pintal i Paweł Rajski chcą w przyszłości powiększyć bazę przedstawianych na portalu obiektów. Myślą także o propozycji połączenia jej z innymi podobnymi, funkcjonującymi już bazami np. Polskiej Akademii Nauk czy Narodowego Instytutu Dziedzictwa, które prezentują przede wszystkim dane historyczne i efekty dotychczasowych badań, zwykle pokazując tylko jedną ilustrację z lotniczego skanowania.
Źródło: PWr
