Polski udział w misji GENESIS

Czterech naukowców z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu będzie brało udział w pracach zespołu przygotowującego koncepcję misji GENESIS, której celem jest zwiększenia dokładności pomiarów geodezyjnych na powierzchni Ziemi, wykorzystujących technikę GNSS.

Koncepcja misji GENESIS integrująca różne techniki pomiarowe na pokładzie jednego satelity (fot. UPWr)

Misja GENESIS ma za zadanie dokonanie czegoś, co wcześniej nigdy nie udało się w badaniach satelitarnych i kosmicznych. Będzie to pierwsza misja wykorzystująca nie tylko klasyczne metody śledzenia satelitów na podstawie m.in. nawigacyjnych sygnałów GPS i Galileo. Ale po raz pierwszy satelita będzie nadawał sygnały na częstotliwościach odbieranych przez radioteleskopy. Pozwoli to osiągnięcie dokładności realizacji ziemskich układów odniesienia na poziomie 1 mm oraz jego zmian w czasie na poziomie nie gorszym niż 0.1 mm rocznie, co pozwoli na lepsze poznanie procesów geodynamicznych, przyczyni się do zwiększenia dokładności pozycjonowania satelitarnego i nawigacji, umożliwi satelitarną synchronizację czasu pozbawioną błędów instrumentalnych, a także umożliwi badania naukowe testujące efekty relatywistyczne oraz nad lepszym poznaniem procesów zachodzących w górnych warstwach atmosfery, a przede wszystkim w jonosferze ziemskiej i w zakresie pogody kosmicznej.

Tak wysoka dokładność jest podyktowana koniecznością monitorowania zmian klimatycznych w systemie ziemskim m.in. dokładnością obserwacji zmian wysokości poziomu wód w morzach i oceanach, aby przeciwdziałać negatywnym skutkom zmian środowiska na społeczeństwo.

Zakłada się, że misja zostanie wyniesiona na orbitę okołoziemską w 2026 r., a koszty realizacji w latach 2023-2026 r. wyniosą ok. 80 milionów Euro. 

W skład zespołu przygotowującego koncepcję misji weszło czterech naukowców z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu: prof. Krzysztof Sośnica, dr inż. Radosław Zajdel oraz dr inż. Grzegorz Bury, natomiast w skład zespołu doradczego misji wszedł również dr inż. Dariusz Strugarek.

Polski zespół posiada doświadczenie w zakresie łączenia różnych technik obserwacyjnych satelitów, m.in. techniki laserowej i mikrofalowej na pokładzie satelitów Galileo. Jako pierwszy zespół na świecie połączył dwie techniki celem poprawy orbit satelitów Galileo oraz stworzył metodologię wyznaczania współrzędnych stacji na Ziemi z wykorzystaniem tzw. space-ties na pokładach satelitów Galileo.

Doświadczenie polskiego zespołu w zakresie łączenia technik GNSS i laserowych na pokładzie różnych misji satelitarnych stanowiło nieodzowny element, który przyczynił się do doskonałości w zakresie przygotowania merytorycznego misji. Spośród wielu misji rozważanych przez ESA, tylko kilka procent z koncepcji przechodzi do fazy finansowania i realizacji. Koncepcja misji GENESIS przygotowana m.in. przez polski zespół jest zatem niepodważalnym sukcesem, gdyż przekonała kraje członkowskie ESA do inwestycji finansowej w realizację misji, jako tej, która przyczyni się znacząco do poprawy jakości ziemskich pomiarów satelitarnych.

Źródło: IGIG UPWr