Usa kontra Chiny. Kto wygrywa globalny wyścig handlowy?

Mapa przedstawia relacje handlowe państw na świecie w kontekście ich współpracy z Chinami oraz USA na przestrzeni ostatnich 25 lat.

Wymiana handlowa państw z USA i Chinami (fot. lowyinstitute.org)

Powrót Donalda Trumpa do Białego Domu oraz jego ostatnie decyzje oznaczają, że ​​coraz bardziej prawdopodobna staje się kolejna wojna handlowa między Stanami Zjednoczonymi a Chinami. Analiza relacji gospodarczych na linii USA-Chiny na przestrzeni ostatnich lat przygotowana została przez Low Institute for International Policy - australijski think tank wyspecjalizowany w badaniu zagadnień związanych z polityką zagraniczną i stosunkami międzynarodowymi. Jak w takim razie wyglądały globalne stosunkami gospodarcze od początku XXI w. oraz w czasie ostatniej wojny handlowej między USA a Chinami w latach 2018–2019?

Głównym elementem opracowania jest wizualizacja, przedstawiająca relacje handlowe państw na świecie w kontekście ich współpracy z Chinami oraz USA. Mapa pozwala śledzić zmiany na przestrzeni prawie 25 lat, od 2001 do 2023 roku. Wyświetlane dane podzielone zostały na te dotyczące eksportu, importu oraz dwustronnych wymian handlowych. Szybkie porównanie stanu z początku wieku do roku 2023 pozwala wyciągnąć zaskakujące wnioski. Stany Zjednoczone, które jeszcze 20 lat temu dominowały światową wymianę handlową będąc najważniejszym partnerem zdecydowanej większości państw, obecnie stanowią swój własny cień, ponieważ to Chiny są obecnie pretendentem do tytułu gospodarczego lidera. Jeżeli chodzi o dwustronne wymiany handlowe, to Państwo Środka coraz mocniej zaznacza swoją obecność również w Europie Zachodniej, która zawsze była silnym partnerem handlowym Stanów Zjednoczonych. Jedynie w kwestii eksportu Europa - w tym także Polska pozostają głównym partnerem USA.

Przedstawiane informacje pozwalają odpowiedzieć na zadane wcześniej pytanie. Przewaga Chin nad Stanami Zjednoczonymi w międzynarodowych stosunkach handlowych jedynie się zwiększyła od czasu ostatniej wojny handlowej z lat 2018-2019. Tempo, z jakim Chiny uciekają swojemu największemu konkurentowi najlepiej obrazują liczby - około 70 procent światowych gospodarek handluje dziś więcej z Chinami niż z Ameryką, a ponad połowa handluje obecnie z Chinami dwa razy więcej.

Jak na obecną sytuację wpłyną ostatnie doniesienia i decyzje Donalda Trumpa, polegające na nałożeniu wysokich ceł na chińskich producentów i ich produkty? Jak wskazują autorzy wizualizacji, wpływ taryf na stosunki handlowe i gospodarcze między USA a Chinami jest złożony. W pewnym sensie cła wzmocniły pozycję Ameryki jako kierunek eksportu. Z drugiej strony wyższe cła sprawiają, że Chiny szukają innych partnerów, przez co eksportują więcej do pozostałych gospodarek. Jest to także pośredni sposób eksportu do Stanów Zjednoczonych poprzez części i komponenty dla produktów przeznaczonych ostatecznie na rynek amerykański.

Nakładane wysokie cła mają odbicie również na chińskiej gospodarce, zwłaszcza obecnie, gdy znajduje się w recesji. Wpływ miały na to również wewnętrzne czynniki, takie jak krach i koniec boomu na rynku nieruchomości, który spowodował spadek w popycie krajowym i słabą koniunkturę wśród sektora prywatnego i konsumentów. W kontekście ostatnich decyzji oraz nieprzewidywalności nowej amerykańskiej administracji można się spodziewać, że kolejne etapy chińsko-amerykańskiej wojny handlowej pojawią się niebawem.