Układy współrzędnych - 1965
Spis treści
Układ współrzędnych 1965 (1965 r)
Układ współrzędnych "1965" wprowadzony został do opracowań kartograficznych przeznaczonych dla potrzeb gospodarczych w roku 1968. Decyzja Prezydium Rządu z 1970 r. zobowiązywała do wymiany map wykonanych uprzednio w innych odwzorowaniach i układach współrzędnych (np. mapy topograficzne w skali 1:10 000 do roku 1970 opracowywane były w układzie współrzędnych "1942") na mapy w układzie "1965" oraz wykonanie dla całego obszaru kraju prac kartograficznych umożliwiających udostępnienie map użytkownikom.
Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych układ "1965", oraz lokalne układy współrzędnych mogą być stosowane do dnia 31 grudnia 2009 r.
Najważniejsze cechy
- elipsoida: Krasowskiego
- punkt przyłożenia: Pułkowo (B = 59°46'18.55'', L = 30°19'42.09'')
- azymut orientacji: Pułkowo - Bugry (A = 121°40'38.79'')
- 5 stref odwzorowawczych:
- w strefach I - IV odwzorowanie quasi-stereograficzne (Roussilhe'a),
- w strefie V odwzorowanie Gaussa-Krügera
- w strefach I - IV skala m0 = 0.9998, r0 = 178.7 km
strefa Istrefa II
- punkt główny: B = 50°37.5?, L = 21°05.0?;
- X0 = 5 467 000, Y0 = 4 637 000 (lubelskie, łódzkie, kieleckie, rzeszowskie, krakowskie)
strefa III
- punkt główny: B = 52°55,0?, L = 21°30,0?;
- X0 = 5 806 000, Y0 = 4 603 000 (olsztyńskie, białostockie, warszawskie)
- punkt główny: B = 53°30,0?, L = 17°02,5?;
- X0 = 5 999 000, Y0 = 3 501 000 (szczecińskie, koszalińskie, gdańskie, bydgoskie)
strefa IV
strefa V (G-K)
- punkt główny: B = 51°32.5?, L = 16°40.0?;
- X0 = 5 627 000, Y0 = 3 703 000 (poznańskie, zielonogórskie, wrocławskie, opolskie)
- jeden pas odwzorowawczy L0 = 18°57.5? (katowickie)
- skala m0 = 0.999983
- X = x - 4 700 000 m, Y = y + 237 000 m
Rys.3. Podział Układu "1965" na strefy.
Mapy sporządzone w państwowym układzie współrzędnych płaskich prostokątnych "1965" nie posiadają siatki kartograficznej. Sporządzone są one w prostokątnym podziale arkuszowym. Linie siatki współrzędnych płaskich prostokątnych prowadzonych w odstępach:
dla mapy zasadniczej:
Dy = 80 cm; Dx = 50 cm;
dla map topograficznych w skali 1:10 000:
Dy = 80 cm; Dx = 50 cm;
dla map topograficznych w skali 1:25 000 i 1:50 000:
Dy = 64 cm; Dx = 40 cm;
dzielą każdą strefę układu "1965" na tak zwane sekcje podziałowe. Linie podziałowe wyznaczające sekcje map są równoległe do osi x i osi y układu współrzędnych płaskich prostokątnych danej strefy. Początek podziału map na sekcje prostokątne pokrywa się z początkiem układu współrzędnych płaskich prostokątnych, przechodzącym przez punkt główny danej strefy odwzorowawczej.
Podstawą podziału na sekcje i systemu oznaczenia arkuszy mapy zasadniczej w skalach 1:5000, 1:2000, 1:1000 i 1:500 jest sekcja wielkoskalowej mapy topograficznej w skali 1:10 000.
Podstawą podziału na sekcje i systemu oznaczania arkuszy map topograficznych w skalach 1:50 000, 1:25 000, 1:10 000 jest sekcja mapy w skali 1 :100 000 o zasięgu terytorialnym Dy = 64 cm i Dx = 40 cm.
Podstawowym mankamentem układu współrzędnych "1965" jest brak możliwości sporządzania jednolitych i pełnowartościowych map obszaru całego kraju. Wynika to z faktu, że poza granicami stref odwzorowawczych błędy odwzorowawcze szybko rosną, a poza tym wzajemne skręcenie i przesunięcie układów uniemożliwia tworzenie jednolitych map obszaru całe Polski. Nawet dla obszarów znajdujących się na styku dwóch lub trzech stref zachodzi konieczność dublowania arkuszy. Powoduje to, że w układzie współrzędnych "1965" około 30% arkuszy map położonych na styku stref podlega dwu-, a czasem trzykrotnemu niezależnemu opracowaniu.