Zaginiona wieś odkryta dzięki danym z lotniczego skaningu laserowego

Badaczka z Politechniki Wrocławskiej odnalazła zaginioną średniowieczną wieś Goschwitz, której naukowcy poszukiwali przez kilkadziesiąt lat. Odkrycie było możliwe dzięki danym z lotniczego skanowania laserowego wykonanego w ramach rządowego projektu ISOK.

Goschwitz od lat budzi zainteresowanie badaczy, bo to wieś, która pojawiała się w dokumentach historycznych, a potem słuch o niej zaginął. Mieszkańcy opuścili ją po zaledwie kilkudziesięciu latach od osiedlenia się w tamtym miejscu. Do czasu odkrycia wrocławskiej badaczki dokładna lokalizacja wsi nie była znana. Naukowcy wiedzieli jedynie, że powinni jej szukać na obszarze Wzgórz Strzelińskich.

- Odkrycie było zupełnie przypadkowe – przyznaje dr Maria Legut-Pintal, naukowiec z Katedry Historii Architektury, Sztuki i Techniki PWr (absolwentka archeologii na Uniwersytecie Wrocławskim ze stopniem doktora Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej). – Od kilku lat zajmuję się analizą danych z lotniczego skanowania laserowego. Postanowiłam przejrzeć materiały dotyczące stanowisk badanych przez moich kolegów, z myślą, że może znajdę dla nich coś przydatnego. Wśród nich było stanowisko Gębczyce nr 3 na pograniczu Wzgórz Strzelińskich, na które zwróciłam uwagę, bo analizuje je dr Krzysztof Fokt z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tak odkryłam wieś, której Krzysztof szukał już od kilku lat, a przed nim jeszcze badacze przedwojenni. Ale ani on, ani nasi poprzednicy nie mieli szans znaleźć Goschwitz, po prostu przyglądając się temu terenowi. Dopiero, gdy zna się dokładną lokalizację wsi, można dostrzec niewielkie podniesienia i obniżenia gruntu, które są reliktami domów i zagród. Bez danych ze skanowania nie da się ich zauważyć.

Dr Legut-Pintal odkryła Goschwitz  w 2013 roku, ale dopiero od kilku miesięcy wspólnie z dr. Foktem opowiadają głośno o znalezisku. Najpierw musieli je naukowo potwierdzić – czekały ich więc badania w terenie i studia archiwalne. Ukrywali też swoje znalezisko w obawie przed amatorami poszukiwań skarbów, którzy często pojawiają się na takich stanowiskach.

Dzięki danym z lotniczego skanowania laserowego możliwe było także ustalenie lokalizacji dwóch innych zanikłych wsi w pobliżu Goschwitz – chodzi o Buchwald i Gębczyce (które zostały translokowane, bo leżały na terenach podmokłych).

Dr Legut-Pintal i dr Fokt zamierzają powołać duży interdyscyplinarny zespół badawczy, który zajmie się Goschwitz i sąsiednimi wsiami. Chcą, by znaleźli się w niej m.in. archeolodzy, historycy, specjaliści od zaawansowanych analiz geochemicznych i geofizycznych oraz badacze środowiska – na terenie Goschwitz są bowiem widoczne ślady pól uprawnych i być może na podstawie pyłków zachowanych w glebie uda się ustalić, co uprawiali mieszkańcy wsi. – Będziemy starali się o duży grant badawczy – podkreśla naukowiec z PWr.

Źródło: PWr